Wideofilmowanie. Tanio, okazja

W piątek byłem na „Homo Musicusie” - filmie toruńskiego reżysera Ryszarda Kruka. Za wstęp do Dworu Artusa zapłaciłem 20 zł. Gdybym znalazł w kieszeni dodatkowe cztery, mógłbym wybrać się na seans Avengers 3D w Cinema City, ale wybrałem dokument o toruńskiej scenie muzycznej. A w nim pełno znajomych: Sofa, Uniatowski, Cebo, Pchełki, Bogdan Hołownia, didżeje z eNeRDe, HATI.

Lista nieobecności jest dość długa. Nie ma nic na temat Kobranocki, Bikini, projektów muzyków z Republiki, Manchesteru, Hotelu Kosmos, Mateusza Waleriana, Pawła Wakarecego i ani jednego kompozytora muzyki współczesnej. Jest za to prof. Roman Grucza i Ergo.



Mówi się, że nie ma głupich pytań. Ta zasada całkowicie nie obowiązuje w przypadku pracy reporterskiej. Można odnieść wrażenie, że autor filmu zrezygnował z klasycznego wywiadu, który wymaga przygotowania merytorycznego i przede wszystkim nienasyconej ciekawości, a sięgnął po kwestionariusz z pytaniami typu: czym jest muzyka? czym jest dla ciebie dźwięk? jak to się wszystko zaczęło? co dalej?

Filmowcy nie zadali sobie trudu, aby przebić się przez gąszcz oczywistości i banałów. Rozmowy wydają się identyczne, muzycy doszli do podobnie niezbyt odkrywczych wniosków: że jesteśmy otoczeni dźwiękami, że muzyką jest wszystko, że ciało brzmi. Typowe artystowskie mambo dżambo. To wszystko niestety nieco przypominało rozmowę niedoświadczonego dziennikarza z prezesem Coca Coli, którego żadne pytanie nie jest w stanie zaskoczyć, bo sztab fachowców od PR przygotował mu drobiazgowe Q & A.

Właśnie głupie pytania sprawiają, że Tomasz Organek z Sofy wychodzi na kogoś, kto w wieku 35 lat dowiaduje się, że w próżni nie ma dźwięku, a Rafał Kołacki, pochodzący ze świata industrialu, folku i grind/deathu, okazuje się fanem Perfectu. Nie muszę oglądać filmu, aby wiedzieć, co lider Rejestracji robił w latach 80. Żaden z artystów nie został w tym filmie należycie przedstawiony: zamiast emocji dostaliśmy garść nieświeżych autodefinicji. Widz nawet nie dowiaduje się, jaki jest ten toruński Homo Musicus.

W zasadzie pod względem formalnym nowy film Kruk nie różni się od jego „Taksówkarza”, który tworzą fragmenty wywiadu z offu zestawione z obrazem o stylistyce weselnego wideofilmowania. Drobiazgi techniczne pogrążają doszczętnie ten film. Fragmenty skręcone są różnym sprzętem, bohaterowie są niestarannie sfotografowani, rozjaśnieni niemal do wypalenia. Mikrofon szeleścił przy rozmowie z Organkiem, głos Uniatowskiego przypominał uroczyste trzeszczenie ministra edukacji z głośnika w czasie dawnych apelów szkolnych, a Ergo usiadło za daleko od wazonu z mikrofonem. Nie wiem, jak można spieprzyć nagłośnienie filmu muzycznego. Czy można było źle nagłośnić „Buena Vista Social Club” albo Pink Floyd Live At The Pompeii”?

Doprawdy nie wiem, jaką prawdę o Toruniu i pracujących tu muzykach chciał mi przekazać Ryszard Kruk. Że wszyscy, mimo ewidentnych różnic estetycznych, myślą podobnie? Że ciężko jest muzykowi w tym mieście? Że muzyka jest tu wszędzie? Zobaczyłem film za 30 tys. zł, który wydaje się wielokrotnie gorszy od zwykłych telewizyjnych produkcji. Do tego jeszcze niespójny, kompozycyjnie i technicznie niezborny, niemówiący nic, a mimo to przegadany.

A dokumenty o muzykach robi się tak.