Do przyjaciół studentów

Mówiąc o studentach, zwykle cytuję myśl jednego z profesorów, który powtarzał, że stan toruńskiej kultury można zdefiniować, posługując się pewną sinusoidą: co pięć lat sytuacja w mieście się diametralnie zmienia, po dobrych rocznikach przychodzą roczniki słabe. Nie pomylę się chyba za bardzo w diagnozie, stwierdzając, że znajdujemy się w niepłodnej fazie cyklu.

Jeżeli się rozejrzymy po pejzażu kulturalnym miasta, okaże się, że najciekawsze inicjatywy artystyczne w ostatnich latach to dzieła pokolenia przełomu lat 70. i 80.: eNeRDe, Instytut B61, Tofifest, Kontrapunkt.

Wychodzi na to, że ta przeklęta Generacja Nic zdominowała Toruń i próżno szukać u nas cennych przedsięwzięć kulturalnych autorstwa studentów. W tym morzu bezwładu i pasywności są oczywiście nieliczne wyjątki, które jedynie udowadniają, jak licha jest jakość działań twórczych młodej społeczności akademickiej. Toruń nie doczekał się kultury studenckiej, której znakiem w innych ośrodkach jest wręcz nadprodukcja kabaretów, zespołów muzycznych, alternatywnych teatrów, grup eksperymentalnych i amatorskiego ruchu krytycznego.

To wszystko oczywiście się przekłada na frekwencję na imprezach artystycznych – chyba jedynie Teatr Horzycy nie może narzekać na brak widowni. Tracą wszyscy: organizatorzy festiwali, koncertów, wystaw, spotkań literackich. Tendencja spadkowa jest szczególnie widoczna w przypadku Od Nowy – coś się stało, że studenci nie chcą przychodzić do jedynego klubu studenckiego w mieście.

Taka jest kultura w mieście, jaki jest uniwersytet. Można mieć pretensje do trzydziestoletnich liderów środowiska artystycznego, że w tym momencie skupiają się na własnych karierach, ale większe baty należą się studentom, którzy w żaden sposób nie chcą wypełniać pustki po nich. Jest miejsce do działania – bez problemu można zorganizować dziś imprezę w eNeRDe, Kontrapunkcie, Bunkrze, Drażach, Tratwie, a nawet w Dworze Artusa, Domu Muz, CK Zamek Krzyżacki. Bez budżetu albo z budżetem minimalnym. Ze wsparciem magistratu, jego instytucji albo samorządu województwa. Gdzie są teatry i literaci? Nie ma poezji śpiewanej i kabaretu? Gdzie są młode zespoły muzyczne?

Niestety muszę to powiedzieć: za moich czasów nie było takich możliwości. Zacząłem studia w momencie, gdy powstawało województwo kujawsko-pomorskie i wówczas nikt nawet nie marzył o zdobywaniu pieniędzy z tego źródła. Początkowo nie było otwartych konkursów na miejskie dotacje. Panowała wolnoamerykanka. Nie mogliśmy liczyć też na samorząd studencki, który kasę ładował w juwenalia. Ale to nie powstrzymało nas od założenia ostatniego pisma literackiego w tym mieście, wydania serii książek, organizacji regularnych imprez w Piwnicy Pod Aniołem i Domu Muz oraz przygotowania kilku edycji Majowego Buumu Poetyckiego. Pierwszy empikowy numer „Undergruntu” - blisko tysiąc egzemplarzy - rozszedł się w niecały tydzień. Byliśmy wtedy na drugim i trzecim roku studiów.

A wszystko dlatego że gdzieś w okolicach pierwszego roku dotarło do nas, że generalnie będzie źle, o ile czegoś ze sobą nie zrobimy. Wokół panowała kompletna pustka, którą jak pionierzy zaczęliśmy zaludniać nowymi ideami i zdarzeniami. Nie było problemów z publicznością – na imprezach w Piwnicy Pod Aniołem bywało u nas nawet trzysta osób. Na zwykłych nudnych recytacjach studenckiej poezji.

Poczytałem sobie Wasze komentarze pod wpisem o lip dubie. Nie da się obronić tego wideo w żaden sposób. Narzekania, że w nagraniu wzięło udział 80 studentów, tylko potwierdzają tezę o niewielkim potencjale tego młodego środowiska. Aż ciężko uwierzyć, że całą społeczność stać jedynie na tak nudnego gluta – do tego jeszcze przy pełnej aprobacie uczelni.

Drodzy studenci, wszyscy usunęli się ze sceny, nie ma konkurencji, są możliwości. Piękne dekoracje do zdobycia i wypełnienia treścią. Miasto jest wasze.